Nasza skóra jest bezustannie narażona na działanie zarówno czynników zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Może to prowadzić do zmian w jej wyglądzie i funkcjonowaniu – fotostarzenia, stanów zapalnych, zaburzeń odporności i innych schorzeń.

Nie wszyscy wiedzą, że sposób w jaki się odżywiamy może mieć duży wpływ na stan i wygląd naszej skóry, dlatego postanowiłam przybliżyć ten temat w dzisiejszym poście. Badania wykazują, że największy wpływ na stan tkanki skórnej ma spożycie witamin C i E, karotenoidów, kwasu foliowego oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych.

Działanie fotoprotekcyjne

Chociaż niewielkie dawki promieniowania słonecznego są bezpieczne dla skóry i przynoszą korzyści w postaci skórnej syntezy witaminy D₃, to nadmierna ekspozycja na słońce może powodować fotostarzenie, czyli uszkodzenie tkanki skórnej, objawiające się po pewnym czasie w postaci zmarszczek oraz przebarwień. Dużo poważniejszą konsekwencją promieniowania słonecznego jest czerniak – rak skóry [1, 2].

Badania wykazały, że stosowanie jednoczesnej suplementacji witaminami C i E redukuje ryzyko oparzeń słonecznych. Stosowanie wyłącznie witaminy C lub wyłącznie witaminy E także zmniejsza ryzyko oparzeń, jednak efekt ten jest dużo słabszy. Karotenoidy także wykazują działanie fotoprotekcyjne, jednak największy wpływ wykazano przy łącznej suplementacji  karotenoidów oraz witaminy E [3,4, 5, 6].

Kolejnym składnikiem działającym pozytywnie na barierę skórną są wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega 3, w szczególności kwasy EPA i DHA, których najlepszym źródłem są tłuste ryby morskie i owoce morza. Wykazano, że przyjmowanie już 10 g tranu dziennie  powoduje zmniejszenie oparzeń słonecznych. Także przyjmowanie suplementu zawierającego wyłącznie kwas EPA w ilości 4 g spowodowało ochronę zarówno na poziomie makroskopowym, jak i komórkowym [7,8,9].

Działanie fotoprotekcyjne tych składników można tłumaczyć ich właściwościami przeciwzapalnymi i antyoksydacyjnymi.

Skórna odpowiedź immunologiczna

         Skóra stanowi kluczową ochronę przed patogenami, nie tylko poprzez bierną obronę przed wnikaniem drobnoustrojów do organizmu, ale także dzięki aktywnej obronie przed mikroorganizmami przez komórki układu immunologicznego zawarte w skórze.

Badania wykazały, że najbardziej istotny wpływ na zwiększoną skórną odpowiedź immunologiczną, czyli intensywność reakcji na kontakt z antygenem, mają β-karoten, kwas foliowy, witamina E, a w szczególności witamina C [10, 11, 12].

Wykazano, że kwasy tłuszczowe omega 3 mogą pełnić funkcję immunomodulującą, jednak raczej zmniejszają odpowiedź immunologiczną organizmu, co może być przydatne w leczeniu chorób autoimmunologicznych oraz stanów zapalnych, a niekoniecznie u zdrowych osób [13, 14, 15].

WNKT w atopowym zapaleniu skóry i łuszczycy

Zarówno AZS, jak i łuszczyca to dosyć często występujące choroby skóry. AZS charakteryzuje się nadmierną odpowiedzią zapalną, natomiast łuszczyca odznacza się nadmierną proliferacją komórek naskórka oraz stanem zapalnym skóry.

Wykazano, że włączenie do diety olei roślinnych zawierających duże ilości WNKT omega-6 może spowodować wzrost syntezy mediatorów przeciwzapalnych, co poprawia stan osób cierpiących na choroby zapalne skóry [16,17].

Kwasy omega-3 również mają wpływ przeciwzapalny, co może być spowodowane działaniem hamującym produkcję cytokin prozapalnych – interleukiny 1 i czynnika martwicy nowotworów [18,19, 20, 21].

Produkty zalecane

Dieta pozytywnie wpływająca na stan skóry powinna być bogata w kwasy omega-3, których dobrym źródłem są oleje roślinne (lniany, rzepakowy), a także tłuste ryby morskie, orzechy włoskie, siemię lniane, nasiona chia czy konopi.

Kolejnym ważnym składnikiem jest witamina E. Jej źródłem jest olej słonecznikowy, migdały, orzechy laskowe, ryby, płatki owsiane, mleko pełnotłuste i jego przetwory, a także niektóre owoce i warzywa.

Następnym istotnym składnikiem są karotenoidy. Najbardziej znanymi są β-karoten – barwnik pomarańczowy oraz likopen – barwnik czerwony. Dobrym źródłem β-karotenu  są marchew, morele, jarmuż, natka pietruszki, szpinak, natomiast likopen występuje w pomidorach, czerwonych grejpfrutach, czy też arbuzach.

Źródłem kwasu foliowego, będącego kolejnym ważnym dla zdrowia skóry składnikiem, są przede wszystkim ciemnozielone warzywa liściaste, a także pomidory, buraki, pomarańcze, ziarna, orzechy i pieczywo pełnoziarniste.

Pamiętaj, aby w swojej codziennej diecie zawierać jak najwięcej różnokolorowych warzyw i owoców – pomoże ci to dostarczyć do organizmu różnych substancji aktywnych, które pozytywnie wpływają na stan zdrowia.